آشنایی با فنون و روشهای تشکیل جلسه و استفاده موثر از آن بهعنوان یکی از عوامل موفقیت و نفوذ مدیران در سازمان درآمده است. عدم موفقیت جلسات، معلول عوامل متعددی است که درمجموع در چگونگی اعمال مدیریت خلاصه میشود. برنامهریزی قبلی، تهیه به موقع دستور کار، انتخاب اعضای مناسب و کارآمد، تخصیص مکان و تسهیلات لازم، زمان مناسب، استفاده موثر از وقت، تعیین اهداف جلسه، تبیین مسائل و مشکلات درجلسه، تعیین ضوابط و مقررات برای مدیریت جلسه و ارزشیابی جلسه از عوامل موثر در بهبود کیفیت و اثربخشی جلسات در حوزه اتوماسیون اداری محسوب میشود.
برخی از موانع و مشکلات جلسات
موفقیت و شکست آنها درگرو تجزیهوتحلیل آنچه انجام شده و انجام نشده است ؛ مثلا طبیعی است که به هنگام جلسه، ذهن هریک از حضار به مورد خاصی معطوف شود. یکی از مهمترین موانع جلسات، همین موضوع است. برای رسیدن به یک مرکز توجه مشترک، گروه باید برروی آنچه که باید در جلسه بحث شود و همچنین چگونگی این بحث به توافق برسند.اغلب افراد تمایل دارند به سرعت به جریان گفتگوی جلسه واردشده و نقطهنظرات خود را مطرح کنند. این موضوع منجر به بروز مشکل تراکم گفتگو در جلسات میشود که خود منجربه منحرف شدن جلسه از هدف اصلی خود میگردد. برای حل این مشکل، لازم است که فردی جریان متعادلی از مکالمه را برقرار کرده و افراد را از برخوردهای شخصی با یکدیگر برحذر دارد. یکی دیگر از مهمترین موانع جلسات موثر، روشن نبودن مسئولیتها و نقشهای افراد شرکتکننده در جلسه است. تنها راهحل این موضوع تعریف دقیق نقش و مسئولیت هریک از حضار جلسه، قبل از تشکیل آن است. سوءاستفاده از قدرت توسط رئیس جلسه: وقتی مدیر در موضوع جلسهای ذینفع است، تقریباً غیرممکن است آن را بدون مداخله و دستکاری اداره کند. حتی اگر مدیر نخواهد گروه را تحت تاثیر خود قرار دهد با اشارات غیرکلامی از افرادی حمایت میکند که از عقاید او دفاع میکنند؛ بنابراین، در بیشتر جلسات سازمانهای سلسله مراتبی که با روش سنتی اداره میشوند. مدیر با بیشترین اختیار و قدرت تصمیمگیری معمولا رئیس جلسه است که نقشهای متعددی را در یک لحظه ایفا میکند. مثل مسابقهای که یک فرد هم داور و هم کاپیتان تیم است.
چگونه جلسات را اثربخش کنید
هرنوع جلسهای که میخواهید تشکیل دهید باید اطمینان حاصل کنید که همه افراد شرکتکننده در جلسه درباره موضوع جلسه اتفاقنظر دارند، به عبارت دیگر موضوع جلسه باید برای همه افراد روشن و واضح باشد. برگزاری جلسات بدون اهداف مشخص و روشن، تلف کردن وقت گرانبهاست. ; تقریباً دلیل شکست همه تلاشها ناشی از عدم برنامهریزی آگاهانه است و جلسات نیز از این قاعده مستثنی نیستند. قبل از اینکه هرکسی موضوعی را به جلسه تحمیل کند. یک دستور جلسه مشخص، تهیه کنید. بهعبارتی، فهرست همه موضوعهایی که نیاز به بحث درباره آنها هست و مقدار زمانی که هریک از موضوعها به خود اختصاص خواهد داد، مشخص کنید. مدیر باید افرادی که قادر نیستند نظر قاطع بدهند آنها را به جلسه دعوت نکند. همچنین مدیر باید اطمینان حاصل کند که آیا حضور همه شرکتکنندگان درتمام طول مدت جلسه واقعا ضروری است. اگر چنین نیست، به جای اینکه برخی افراد در کل زمان جلسه حضور داشته باشند میتوان آنها را بهعنوان شرکتکنندگان نیمهوقت در جلسه دعوت کرد.موقعی که جلسه از موضوع اصلی خود منحرف شد و افراد درباره موضوعهای غیرمرتبط صحبت میکنند، باید رئیس جلسه بهطور سریع و مودبانه جلو ادامه این صحبتها را بگیرد .برخی افراد عادت بدی دارند و دیر به جلسه میآیند. اینکار باعث میشود افرادی که سر وقت در جلسه حضور یافتهاند منتظر آنهایی باشند که بدقول و بیملاحظه هستند. وقتی افراد بدانند که جلسه به موقع شروع میشود در آن صورت اغلب سروقت به جلسه خواهندرسید. جلسات نه تنها باید به موقع شروع شود بلکه باید به موقع نیز تمام شود. معمولاً محدودیت زمان یک احساس فوریت ایجاد میکند و این باعث میشود افراد شرکتکننده در جلسه بر روی موضوعهای جلسه تمرکز شوند و از صحبتهای بیهوده اجتناب کنند. فراموش نکنید که بهترین زمان برای برگزاری جلسات ساعت 11 صبح و 4 بعدازظهر است. احتمال تمرکز افراد به موضوعهای جلسه، قبل از ناهار و دور و بر زمان اتمام کار بیشتر است. با وجود این، سعی کنید از برگزاری جلسات درست بعداز ناهار اجتناب کنید؛ همچنین بهترین زمان برای تعیین وقت جلسه بعدی، پایان جلسه است.